Rượu vang bắt nguồn từ đâu?

Ở Việt Nam, ngày nay, rượu vang đã trở thành một thức uống phổ biến, có mặt ở hầu hết các nhà hàng, khách sạn hay những bữa tiệc, liên hoan. Hoặc đôi khi, chỉ đơn giản là một đêm mưa, ngồi thả mình trên chiếc đi văng bên cửa sổ, nhâm nhi một ly rượu vang và ngắm mưa tí tách ngoài trời, cũng đã trở thành một thú vui không còn xa lạ. Tuy nhiên, rượu vang là gì, có nguồn gốc như thế nào thì lại không phải người Việt Nam nào cũng biết và nắm được.

Vậy, rượu vang là gì? Rượu vang là một thức uống có cồn làm từ nho lên men. Nấm men tiêu thụ đường trong nho và chuyển đổi nó thành ethanol hay còn gọi là cồn, đồng thời sản sinh ra CO2 hòa lẫn vào không khí. Nho càng chín và càng ngọt bao nhiêu thì lượng cồn sinh ra càng lớn bấy nhiêu. Các giống nho và chủng nấm men khác nhau tạo ra các loại rượu khác nhau. Ngoài ra, rất nhiều yếu tố phức tạp khác của chuỗi quá trình sản xuất rượu vang tạo nên những biến thể khác nhau, vì vậy nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành hệ thống tên gọi pháp lý nhằm xác định phong cách và chất lượng của rượu vang, trong đó thường quy định nguồn gốc địa lý và các giống nho được phép, cũng như các khía cạnh khác của sản xuất rượu vang.

Nguồn gốc của rượu vang không xuất hiện trong bất kỳ một ghi chép bằng văn bản nào vì nó ra đời trước khi con người biết lưu lại nội dung bằng chữ viết. Khảo cổ học hiện đại cũng chưa có bằng chứng chắc chắn nào về vấn đề này. Người ta đưa ra giả thuyết rằng những người đầu tiên trèo cây để hái quả mọng, thích vị ngọt của chúng và sau đó bắt đầu hái lượm, tích trữ. Khi tích trữ trong những thùng chứa, lượng nước quả chảy ra đọng dưới đáy thùng bắt đầu quá trình lên men sau một vài ngày và tạo ra rượu có độ cồn thấp. Những người đầu tiên uống thứ nước này cảm nhận được sự vui tươi và thư giãn mà nó mang lại, vì vậy đã tìm cách để sản xuất, chế biến ra nó một cách chủ động hơn.

Nho hoang dã mọc ở Armenia, Georgia, Azerbaijan, bắc Levant, ven biển và đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, và miền bắc Iran, cùng với sự phát triển của đồ gốm trong giai đoạn cuối của thời kỳ đồ đá mới vào khoảng những năm 11.000 trước Công nguyên đã góp phần gia tăng hiệu quả của quá trình lên men. Theo giả thuyết này, vào khoảng những năm 10.000 – 8000 trước Công nguyên, với sự chuyển đổi từ lối sống du canh du cư sang định canh định cư đã dẫn đến sự phát triển của nền nông nghiệp và thuần hóa nho. Từ đó, những bình rượu vang đầu tiên từ nho trồng đã được ra đời.

Người La Mã, trong những năm tháng thịnh vượng của đế chế La Mã, đã mang theo nho đến trồng tại lưu vực những con sông của châu Âu trải khắp đế chế La Mã rộng lớn mà ngày nay là một bộ phận của những quốc gia như Đức, Pháp, Áo, Hungary… trong đó chủ yếu là những vùng nho nổi tiếng mà hầu như người uống rượu vang ngày nay ai cũng biết như Bordeaux, Burgundy, Alsace và Champagne… Nhờ đóng góp một vai trò quan trọng trong các nghi lễ của Thiên Chúa giáo đã giúp cho nền công nghiệp rượu vang không bị sụp đổ theo ngày tàn của đế chế La Mã mà còn nhân rộng ra theo sự phát triển của các tu viện khắp châu Âu.

Như vậy, từ nguồn gốc là nước nho lên men có xuất xứ từ những nền văn minh cổ đại, ngày nay rượu vang đã trở thành một trong những đồ uống phổ biến nhất trên thế giới và vùng sản xuất đã lan ra toàn cầu, từ những đế chế rượu vang cũ như Pháp, Ý tới những quốc gia mới nổi như Mỹ, Chile, Argentina, Úc và New Zealand. Không chỉ là một loại đồ uống có cồn đơn thuần, rượu vang đã trở thành một tín ngưỡng, một nghệ thuật và một thú thưởng thức không thể thay thế của xã hội hiện đại.